Үшке арналған қорытпа

Қазақстан, Оңтүстік Корея және Швейцария компаниялары ферроқорытпа зауыттарын салады

Қазақстан Республикасының Минералдық шикізатты кешенді қайта өңдеу жөніндегі ұлттық орталығы, ICMD холдингі (Швейцария) және Posco M-Tech компаниясы (Оңтүстік Корея) келісімге қол қойды. Құжатқа сәйкес, Қырғызстан мен Қазақстанда ферросиликоалюминий өндіретін зауыттар салынады. Жалпы инвестиция көлемі шамамен 1 млрд АҚШ долларын құрайды, ал екі зауыттың жобалық қуаттылығы жылына 500 мың тонна болады.

6 қыркүйек, сейсенбі күні Қырғызстан мен Қазақстанда ферросиликоалюминий өндіретін зауыттар салу жөнінде үшжақты келісімге қол қойылды (қорытпа туралы толығырақ төмендегі анықтамадан қараңыз). Келісімге Қазақстан Республикасының Минералдық шикізатты кешенді қайта өңдеу жөніндегі ұлттық орталығының (НЦ КПМС РК) бас директоры Абдурасул Жарменов, Posco M-Tech компаниясының бас директоры Ким Ён Ю және ICMD холдингінің президенті Юрген Хайн қол қойды. «Жоба Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың тікелей бақылауында. Онда 20 жылдық ғылыми зерттеу жұмыстарының шығындары енгізілген. Сондықтан жобаның тезірек іске қосылуы барлығына тиімді болады», – деді қол қою рәсімінде Абдурасул Жарменов.

Осы жылдың басында НЦ КПМС РК Швейцарияда тіркелген компанияға (атауы жария етілмейді) ферросиликоалюминий өндіру патентін сатты. Патент сатылғаннан кейін аталған швейцариялық компанияның басшылығы, сондай-ақ ThyssenKrupp AG (германдық болат құю және машина жасау компаниясы) және оның серіктестері ICMD холдингін құру туралы шешім қабылдады. Холдинг Қырғызстанда, Қазақстанда және Еуропаның басқа елдерінде зауыттар салумен айналысады. Қай елдерде нақты салынып жатқаны қазіргі уақытта нақтылануда. Жалпы капитал салымы шамамен 1 млрд АҚШ долларын құрайды. Бес жыл ішінде екі зауыттың өндірістік қуаты жылына 500 мың тонна өнімге жетуі тиіс.

Алғашқы өндіріс Қырғызстанда құрылады. Бұл елдегі зауыттың құрылысы алдын ала Ұлттық орталық тарапынан зерттеліп, дайындалған. Сонымен қатар Қырғыз Республикасының экономикалық артықшылықтары да маңызды рөл атқарған.

Өйткені ферроқорытпа өндірісіндегі басты шығын бабы – электр энергиясы (өзіндік құнның 60–70%-ын құрайды). «Қырғызстан үкіметі зауытқа энергия ресурстарын 1 кВт үшін 1 цент бағамен жеткізуге кепілдік берді. Мұндай баға әлемде жоқ. Экономикалық тұрғыдан алғанда, бұл біз үшін ең тартымды жоба. Өнімнің өзіндік құны шамамен тоннасына 500 доллар болады», – деп түсіндірді Юрген Хайн. Оның айтуынша, қазіргі нарықтағы баға (тоннасына 1200–1800 доллар) кезінде жобаның өзін-өзі өтеу мерзімі шамамен 3 жылды құрайды.

Қазіргі уақытта нысанда құрылыс жұмыстары жүріп жатыр. Зауытты пайдалануға беру мерзімі – 2013 жылдың басы. Алғашқы кезеңде зауыт жылына 50 мың тонна ферроқорытпа шығарады, іске қосылғаннан кейін 1,5–2 жыл ішінде қуаттылығы 200 мың тоннаға дейін ұлғаяды.

«Къ» басылымына берген түсіндірмесінде «Авиньен» ЖШС-нің (Қырғыз ферроқорытпа зауыты) бас директоры Джекшенбек Чамбаев: «Кәсіпорынның 90% үлесі – НЦ КПМС РК-ға, ал 10% – шетелдік инвесторларға тиесілі», – деді.

Жобаға ICMD-мен қатар Posco M-Tech те қатысады. Өйткені бұл оңтүстіккореялық болат алыбы (болат өндіру бойынша әлемде 4-орында) өз елінде магнезия өндіретін зауыт салып жатыр. «…Магнезия өндірісінде өзіндік құнның 50%-ын ферроқорытпалар құрайды. Тек жаңа зауыттың өзіне жылына 100 мың тонна ферроқорытпа қажет. Сонымен қатар ферросиликоалюминий бізге болат өндіру үшін де керек», – деп түсіндірді Posco M-Tech бас директоры Ким Ён Ю. Ол сонымен қатар оңтүстіккореялық компанияның жобаға үлесі бар екенін (қандай үлес екені нақтыланбады) және өнім жеткізу жөнінде келісім жасалғанын айтты.

Бұдан бөлек, осы жылдың мамыр айында Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар министрлігімен зауыт салу туралы меморандумға қол қойылған. Маусым айында өндіріс қуаттарын Қарағанды облысы аумағына орналастыру туралы шешім қабылданды. Қазір нысанда алдын ала жобалау жұмыстары жүргізілуде, зауыттың жоспарланған жобалық қуаты жылына 250 мың тоннаны құрайды.

Екі зауыттың өнімінің жалғыз сатып алушысы – ThyssenKrupp AG компаниясы. Онымен эксклюзивті жеткізілім туралы келісімшарт жасалған. «Бұл салада олардың мол тәжірибесі бар, сондықтан өнім өткізу мәселесі біз үшін шешілген», – деп түсіндірді мырза Хайн.

Анықтама: Ферросиликоалюминий нарығы

Ферросиликоалюминий (Aluminum Ferrosilicon) — ҚР Минералдық шикізатты кешенді қайта өңдеу жөніндегі ұлттық орталығы әзірлеген ферроқорытпа. Ол алғаш рет Екібастұз қаласында көмір қалдықтарынан тәжірибе жүзінде алынды. Құрамында күшті раскислительдер – кремний (Si) мен алюминий (Al) бар, болат өндірісінде раскислитель ретінде қолданылады, сондай-ақ қиын тотықтанатын металдарды қалпына келтіру үшін ферроқорытпа өндірісінде кешенді тотықсыздандырғыш ретінде пайдаланылады. ТМД елдерінің кәсіпорындары бойынша бұл өнімге болжамды сұраныс жылына 200 мың тоннаға дейін жетеді. Ферросиликоалюминийге жоғары сұраныс оның дәстүрлі ферросилиций мен алюминий қорытпаларын толық алмастыра алуымен түсіндіріледі. Ол қарапайым болат маркаларын өндіруде әмбебап раскислитель ретінде қолданылады және басқа ингредиенттердің барлығын алмастыра алады. Мамандардың бағалауы бойынша, бұл қорытпаны қолдану болат өндірудің өзіндік құнын тоннасына шамамен 3 АҚШ долларына дейін төмендетеді.

Дереккөз: www.kursiv.kz