ТЕХНОЛОГИЯ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ИМИДЖІН ІЛГЕРІЛЕТУДЕ

Қазақстан ұлттық жаратылыстану ғылымдары академиясының (ҚазҰЖҒА) 10-жылдығы және Қазақстан Республикасының минералды шикізатты кешенді өңдеу жөніндегі ұлттық орталығының (НЦКПМС) 25-жылдығы аясында Алматыда «Қазақстанның экспортқа бағдарланған индустриализациясының негізі ретінде жаратылыстану ғылымдарындағы инновациялар» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті.

Оған Қазақстан, Ресей, Қытай, Иран, Швейцария, Германия, БАӘ елдерінен шамамен 200 адам қатысты.

– Бүгін біз екі есе мерейтойды атап өтудеміз: Қазақстан ұлттық жаратылыстану ғылымдары академиясының 10-жылдығы және Қазақстан Республикасының минералды шикізатты кешенді өңдеу жөніндегі ұлттық орталығының 25-жылдығы, – деді конференцияны ашқан Қазақстан Республикасының минералды шикізатты кешенді өңдеу жөніндегі ұлттық орталығының гендиректоры, академик Абдурасул Жарменов.

Жюри мүшелерінің әрқайсысының қол жеткізген жетістіктері ғылыми қауым мен өндіріс саласы үшін айтарлықтай мәнге ие.

Мысалы, академия РИО+20 аясында «Қазақстанның энергоэкологиялық бастамалары» атты жаһандық конференция өткізді. Онда Елбасының бастамалары: Глобалды энергоэкологиялық стратегия, «Жасыл көпір» серіктестік бағдарламасы және «жасыл экономикаға» көшу жоспарлары ұсынылды. Ұзақ жылғы еңбектің нәтижесінде РИО+20 құжатында Глобалды энергоэкологиялық стратегияның мақсаттары мен міндеттері қабылданды. Стратегия идеялары «Барлыққа тұрақты энергетика» бастамасында толықтай жүзеге асырылды. ҚазҰЖҒА қатысуымен «Қазақстанның 2050 жылға дейінгі тұрақты энергетикасының ұлттық стратегиясы» әзірленді.

ҚазҰЖҒА қызметкерлерінің жетістіктері қатарында «Евразия» каналының жобасы (Каспий мен Қара теңізді байланыстыру) және Жолдау арқылы 2050 жылға дейін жылына 120 млн тонна жүк тасымалы болжамы, ҚР-ның «Ғылыми және ғылыми-техникалық нәтижелерді коммерцияландыру» заңының іске асуы және 2025 жылға дейінгі стратегиялық даму бойынша ғылыми ұсыныстар бар.

НЦКПМС – минералды шикізатты өндіру, байыту және өңдеу саласындағы Қазақстан мен Орталық Азияның ең ірі ғылыми-өндірістік кәсіпорны. Орталықтың әзірлемелері негізінде әлемнің әртүрлі континентінде бірнеше өндірістік нысан іске қосылған, оның ішінде әлемдік біріншілік қорғасынның әр 10-шы тоннасын және Қазақстандағы алтынның әр үшінші тоннасын өндіретін зауыттар бар.

Екі ұйымның ынтымақтастығы ғылым мен бизнес арасындағы интеграциялық процестерді дамытуға және инновациялық технологияларды ел ішінде және халықаралық аренада тиімді енгізуге жақсы үлгі болып табылады. Мысалы, Лисаков кен орнындағы төмен сапалы буро-темір рудаларын өндіруге тарту жобасы: біздің ғалымдар әлемде алғаш рет 65% темір және 0,25%-дан аспайтын фосфор құрамымен кондициялық концентрат алды, сондай-ақ Х80 категориялы күрделі легирленген болат өндіру технологиясын әзірледі.

ҚазҰЖҒА мен НЦКПМС бірлескен «Төмен сапалы және техногендік шикізатты өңдеуге әлемдік деңгейдегі технологияларды әзірлеу және коммерцияландыру арқылы болат өндірісінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру» жобасы 2017 жылы ҚР ғылым мен техника саласындағы Мемлекеттік сыйлыққа ие болды.

– Алдағы жоспарларымыз да кем емес амбициялы, және біз олардың сәтті орындаларына сенеміз! – деді Абдурасул Жарменов.

НЦКПМС басшысы ұйымның серіктестері мен әріптестеріне алғысын білдірді, өйткені технологияларды өндірісте сынақтан өткізу және енгізу үшін олардың қолдауы қажет болды.

Министр Роман Скляр атынан құттықтау сөзді Комитеттің орынбасары Қанат Баитов жеткізді. Ол РГП «НЦКПМС РК» ғалымдары әзірлеген технологиялар Қазақстанның халықаралық аренадағы имиджін көтеретінін атап өтті: осмий концентратын өңдеу технологиясы (осмий-187 изотопының таза өндірілуі), төмен сапалы свинецсодержащий шикізатты өңдеу технологиясы (әлемдік қорғасын өндірісінің әр 10-шы тоннасы), «Қазақстандық» қорытпасын өндіру технологиясы (Thyssen Krupp AG және POSCO-пен бірлесіп), алтынқұрамды шикізатты өңдеу технологиялары (әр үшінші тонна алтын). Бұл нәтижелер қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыруға және мемлекетті нығайтуға үлес қосады.

Сопредседатель оргкомитета, ҚазҰЖҒА президенті, экономика ғылымдарының докторы Нұртай Абыкаев ғылыми қауым мен өндіріс саласының алдында академияның беделді ғылыми орталық екендігін атап өтті.

Ресей Жаратылыстану ғылымдары академиясының вице-президенті Анатолий Спицын ғалымдардың Ресей ғылымымен ынтымақтастықтағы үлесін жоғары бағалап, жаңа жетістіктерге жетуді тіледі.

Конференцияға қатысушыларды сондай-ақ АО «АК Алтыналмас», АО «ТНК «Казхром» және Қытай мен Түркияның тау-кен металлургиялық кәсіпорындарының өкілдері құттықтады. Ғылым мен өндіріс арасындағы интеграциялық процестерді дамытуға және жаңа өзара әрекет ету механизмдерін қалыптастыруға КазҰУ мен Ходжи Ахмет Яссауи атындағы университеттің басшылары қосылды.

Торжественное заседание үздік ғалымдар мен мамандарға ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі, ҚР Білім және ғылым министрлігі, ҚазҰЖҒА сыйлықтарын табыс ету рәсімімен аяқталды.

Ольга ГРИГОРЯН

Сала журналы «Горно-металлургическая промышленность», №4 (129) 2019