Жасөспірімдер мыс бағытына өтті

Британдық Orsu Metals ҚР Үкіметі "Карчига" жобасының техникалық жобасын келіскенін жариялады. Егер компания оны жоспарланған 2014 жылы іске қосса, бұл Қазақстандағы кемінде үшінші мыс жобасы болады: бұған дейін оларды Central Asia Metals және Frontier Mining іске қосты. Мыс активтері үшін барлық үш компания дайын немесе қазірдің өзінде алтын бизнесін құрбан етті.

Orsu Metals ҚР Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінде (ИЖТМ) Карчига жобасында тау-кен байыту кешенін дамыту жөніндегі техникалық жобаны бекітті. Ensu Metals басшысы Сергей Курзиннің айтуынша, құжат компанияға Карчигада құрылыс пен өндіруді бастауға мүмкіндік береді. Компанияның бағалауы бойынша, өндіріс алдындағы сатыдағы капзат көлемі 111,5 млн, жалпы Capex (катодты мыс өндіретін зауыттың құрылысын қоса алғанда) – 114,7 млн. Егер Orsu Metals іс-әрекеті сәтті болса, 2014 жылы Қазақстанда мыс өндіретін тағы бір орташа жоба пайда болады.

Сәл ертерек, 11 тамызда Frontier Mining (FML) Бенкала электролиз зауытында алғашқы мыс парағын шығарғанын хабарлады. Қазір компания кәсіпорынды толық қуатына жеткізу үшін технологиялық процесті бақылап отыр. "Халық Қаржы" АҚ бағалауы бойынша, 2012 жылы Бенкалда 3–5 мың тонна катодты мыс өндіріледі.

2012 жылдың сәуірінде Қоңырат жобасында мыс зауытының іске қосылғаны туралы Central Asia Metals хабарлады. Шілде айының басында компания 1778 тонна катодты мыс шығаратынын жариялады. Компанияның мәліметінше, құны 44 млн болатын зауыт жобалық қуатқа шықты. 2012 жылы кәсіпорын 5 мың тонна катодты мыс шығарады деп болжануда, ал 2013 жылы өндіріс көлемі 10 мың тоннаға дейін өседі.

Осы уақытта барлық үш компанияның бизнес стратегияларының ерекшелігі назар аударады: олардың барлығы мыс активтерімен бірге алтын активтерге ие болды, бірақ үшеуі де алтын кен орындарынан құтылуды жөн көрді.

Сонымен, FML Свердлов облысында (Ресей) орналасқан Маминское кен орнын кипрлік Stanhigh Limited Cyprus-қа сатты. CEO Central Asia Metals Ник Кларк Bloomberg агенттігіне Моңғолиядағы алтын және молибден жобаларын сату үшін бірнеше сатып алушылармен келіссөздер жүргізіп жатқанын айтты. Нөмірді тапсыру кезінде компания активтердің болашақ тағдыры туралы деректерді ұсынбады. Соңында, Orsu Metals "Талас" жобасындағы өзінің 40% үлесін (Қырғызстандағы Талдыбұлақ Талас кен орны) сатуға шешім қабылдады. Әрқайсысы үшін 0,4 бағасымен 10 млн және 25 млн бірлікке. Бірлікке Orsu Metals 1 жай акциясы және бір жай акцияға жарты дивидендтік кіріс алу құқығы кіреді. Ертеректе Orsu Metals "Ақжол-Тоқтажан" қырғыз алтын жобасын сатуға дайын екенін мәлімдеді.

Сонымен бірге, барлық үш компания алтын бизнесті сатудан түскен қаражат мыс бизнесін дамыту үшін қажет деп мәлімдеді. "Компания 'Талас' жобасын сатудан түскен табыстың едәуір бөлігін 'Карчига' жобасы үшін шахтаны және онымен байланысты қайта өңдеу қуаттарын салу мен дамытуға жұмсауға ниетті", – деді Orsu Metals мәмілеге байланысты. "Бенкаланы дамыту үшін ақша қажет болғандықтан 'Маминское' сатылған" екенін FML директорлар кеңесінің мүшесі Ерболат Тастанов бұған дейін мойындаған болатын. Central Asia Metals өзінің корпоративті презентацияларында моңғолиялық алтын және молибден жобаларын сатуға арналған негізгі емес активтер ретінде көрсетті.

"Әрбір оқиға бірегей және басқалармен байланысты емес деп болжауға болады. Алайда, тренд шынымен де бар — оны жоққа шығару мүмкін емес. Бұл оқиғалар тәсілдер бойынша да, уақыт бойынша да өте салыстырмалы", — деп атап өтті "Инвесткафе" талдаушысы Павел Емьянцев.

Бұл тенденцияның себептерінің бірі — экономикалық: қаржылық мүмкіндіктері шектеулі шағын компанияларға алтынға қарағанда мыс өндіру және өңдеу оңайырақ. "Алтын нақты мөлшерде сатылады, бірақ оны алу өте қымбат. Мыс өндіру оңайырақ: мыс бір фунт үшін 3,50 долларға сатылады, ал Central Asia Metals өзіндік құнына небәрі 89 цент жұмсайды, осылайша үлкен маржа жасайды. Сондықтан менің ойымша, компаниялар қарапайым кірістілік ережелерін басшылыққа алады", — деп есептейді "Континент" ИФГ талдаушысы Индира Лизина.

"Шағын геологиялық барлау компаниялары күрделі шығындарды тезірек өтеу үшін барлау сатысындағы алтын кен орындарынан бас тартады", — деп сенеді "ВНИИЦВЕТМЕТ" ЕМК директорының орынбасары Александр Ананин.

Экономикалық үміт көзі және сонымен бірге тәуекелдер – металдардың бағасы. Кейбір бағалаулар бойынша алтын тұрақты болады, ал басқаларында түзету мүмкін болады. "Оның бағасы қатты көтерілді, бұл оған әлемдік сұранысқа сәйкес келмейді. Мысалы, II тоқсанда зергерлік сала тарапынан әлемдік сұраныс 14,3%-ға, инвестициялық қоғамдастық тарапынан 25,9%-ға төмендеді. Өнеркәсіптің сұранысы 3,2%-ға өсті, бірақ оның жалпы құрылымдағы үлесі тек 10% құрайды. Осыған байланысты алдағы жылдары алтын бағасының төмендеуі, демек, оны өндіру бойынша бизнестің рентабельділігінің төмендеуі әбден мүмкін", — деп есептейді Емьянцев мырза. Егер әлемдік экономика дағдарысты жеңе алса, мыс бағасы көтеріледі және сәйкесінше мыс компаниялары тек пайда көреді. "Сондай-ақ, компаниялардың пайдасы тек металл бағасы мен оны өндіру құнының айырмашылығына ғана емес, сонымен қатар шығарылатын өнім көлеміне де байланысты екенін ұмытпаған жөн", — деп атап өтті Ананин мырза.

Алайда, Қазақстанда мыс бумын күту қиын, өйткені республикада геологиялық барлау көлемі аз, сондықтан жаңа жобалардың пайда болуына жағдай жоқ. Қазіргі жұмысшылар кеңестік жылдары жиналған геологиялық барлау ақпаратын пайдаланады. Сала сарапшыларының бірінің пікірінше, "жасөспірімдер шағын жобалар нарығында ойнай алады және негізінен бұл бизнес-модель табысқа жетуге құқылы. Бірақ жасөспірімдер тау-кен нарығы мен оны қаржыландыру үшін Қазақстанда әлі жағдай жоқ".

Дереккөз: www.kursiv.kz